Koncepcja tras rowerowych

„Koncepcja podstawowej sieci tras rowerowych” to dokument planistyczny przyjęty Zarządzeniem Prezydenta z dnia 9 czerwca 2005 roku i określający przede wszystkim docelowy przebieg tras rowerowych – czyli gdzie i co dla rowerzystów powinno zostać zbudowane. Istotą zaprojektowanej sieci tras jest ich hierarchizacja, czyli wskazanie, które są główne, zbiorcze, czy rekreacyjne. Założeniem Koncepcji jest, aby wszędzie dało się dojechać na rowerze. Nie oznacza to jednak, że wszędzie powinny powstać wydzielone drogi dla rowerów. Trasy rowerowe to również inne rozwiązania – np. pasy rowerowe w jezdni, ciągi pieszo-rowerowe, czy też ulice o ruchu uspokojonym (do 30 km/h), gdzie rowerem swobodnie można jechać po jezdni.

Proces opracowania Koncepcji odbywał się w ścisłej współpracy z przedstawicielami środowiska rowerzystów, co można uznać za modelowy proces udziału społecznego. Jego wartość merytoryczną należy ocenić jako wysoką, choć przy wyznaczeniu niektórych korytarzy autorzy z Biura Rozwoju Wrocławia kierowali się doraźnymi przesłankami. Niektóre optymalne przebiegi tras rowerowych zastępowano przebiegami „możliwymi do realizacji” czyli możliwymi w kontekście ówczesnej woli politycznej co do podziału przestrzeni. Najsłabszą stroną dokumentu było zaniechanie wyznaczania tras głównych w ścisłym centrum, motywowane niemożnością dochowania tam odpowiednich standardów trasy. Było to całkowicie błędne, gdyż stworzenie tras w centrum jest możliwe i stosunkowo łatwe, przy zmianie priorytetów podziału przestrzeni.

Koncepcja podstawowej sieci tras rowerowych we Wrocławiu z 2005 roku.

Po przyjęciu Koncepcji trzykrotnie aktualizowane było Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego. Jest to najważniejszy dokument określający kierunki polityki przestrzennej Gminy Wrocław. Dotyczy on również polityki transportowej, definiując docelową sieć drogową, tramwajową oraz rowerową. Obecnie planowany system tras rowerowych na terenie Wrocławia określony jest przez Studium z 2018 roku. Na stronie urzędu miejskiego znajdują się mapa polityki zrównoważonej mobilności, przedstawiająca docelową sieć rowerową (należy wybrać Rysunek 14 z menu Studium 2018 po lewej stronie) oraz mapa rowerowa obrazująca aktualny stan rozwoju infrastruktury na ulicach.

W porównaniu do pierwotnej Koncepcji, Studium z 2018 roku wprowadziło istotną zmianę w centrum miasta. Nie wskazano konkretnych korytarzy, w których mają powstać trasy rowerowe, ale cały obszar określono w dokumencie jako „centralna strefa dostępności komunikacyjnej z priorytetem dla ruchu rowerowego, w obrębie której obowiązuje kształtowanie przestrzeni, tak aby rower był jej pełnoprawnym użytkownikiem bez ograniczeń przestrzennych”. Oznacza to, że Studium zakłada, choć nie wprost, wyznaczanie tras rowerowych w centrum miasta. Nie wiadomo jednak, gdzie konkretnie mają one powstać, co jest dużym błędem i zasadniczą wadą dokumentu, ponieważ nie określono wyraźnie, które korytarze spełniają wysokie parametry dla ruchu rowerowego, i w konsekwencji, które przebiegi tras rowerowych powinny być priorytetami inwestycyjnymi miasta. Ponadto wydaje się, że realizacja ogólnego zapisu dotyczącego strefy centralnej wciąż będzie uzależniona od aktualnej woli politycznej, co do ograniczenia przestrzeni dla ruchu samochodowego.

Studium z 2018 roku wprowadziło też kategorię trasy rowerowej alternatywnej (greenway), która jest prowadzona niezależnie od podstawowego układu ulic, najczęściej wzdłuż linii kolejowych i w sąsiedztwie zieleni. Pierwszą taką trasą we Wrocławiu ma szansę stać się ciąg wzdłuż towarowej obwodnicy kolejowej na południu miasta, znany jako Promenada Krzycka. Takie połączenia mogą stanowić atrakcyjną alternatywę, która sprawi, że jazda rowerem po mieście będzie szybsza od poruszania się innymi środkami transportu. Szczególnie istotne jest tworzenie nowych połączeń między sąsiednimi dzielnicami, najczęściej w formie kładek nad rzekami. Studium zakłada ich budowę m.in. nad Starą Odrą łącząc Zacisze i Ołbin, nad Widawą łącząc Kowale i Zgorzelisko, a także nad Ślęzą na przedłużeniu ulic Trawowej i Francuskiej. Duży potencjał dla ruchu rowerowego mają również połączenia ulic Tęczowej z Góralską oraz ulic Grabiszyńskiej z Fabryczną przez tereny kolejowe. Dzisiaj mamy tam złą nawierzchnię, przez co przejazd jest znacznie utrudniony, szczególnie po deszczu, a są to atrakcyjne czasowo skróty pozwalające ominąć plac Orląt Lwowskich i ulicę Klecińską.